Επειδή.. μπορεί να μειώσει τα σκουπίδια που βλέπεις γύρω σου. Επειδή μπορεί να καθαρίσει το νέφος που αναπνέεις. Επειδή μπορεί να μειώσει το κόστος παραγωγής σου. Επειδή μπορεί να σου αποκαλύψει μία νέα πηγή κερδοφορίας. Η Κυκλική Οικονομία είναι ένα εξαιρετικό θέμα για τη δουλειά, το πανεπιστήμιο, για κουβέντα στην καφετέρια και στο σπίτι γύρω από το τραπέζι όσο τρώτε ή πίνετε ένα ποτό. Πώς δουλεύει στη θεωρία; Πώς στην πράξη; Ποιοι το κάνουν ήδη; Ποιο το αποτέλεσμα;
Πώς βλέπεις τον εαυτό σου; Δημιουργικό; Αναλυτικό; Κυνικό; Ονειροπόλο; Εργαζόμενο; Αφεντικό; Καταναλωτή; Επιχειρηματία; Φοιτητή; Σε οποιεσδήποτε ομάδες κι αν ανήκεις, υπάρχει κάτι στο μοντέλο της Κυκλικής Οικονομίας που θα σου κεντρίσει το ενδιαφέρον.
Κατ’ αρχήν έχει λογική, προκαλεί το κατεστημένο, δίνει ελπίδα για συνεχή ανάπτυξη και την ίδια στιγμή μπλοκάρεται από τους ίδιους παράγοντες που προσπαθεί να βοηθήσει. Μπορεί να βοηθήσει εσένα προσωπικά να διαφοροποιηθείς, να ηγηθείς μιας ομάδας ή μιας πρωτοβουλίας ή να σου δώσει μια ομάδα να ενταχθείς και να βρεις έναν (νέο) στόχο. Είναι η επιτομή της πολιτικής, της επιχειρηματικότητας και της προσωπικής συμμετοχής. Πρόκειται για ένα σύστημα που επιτρέπει να βγάλει κανείς χρήματα ή να εξοικονομήσει χρήματα, κάνοντας καλό στο περιβάλλον και στην κοινωνία και εμπνέοντας τους γύρω του.
Ρούχα και παπούτσια φτιαγμένα από πλαστικά μπουκάλια νερού, έπιπλα φτιαγμένα από πρώην ρούχα, πλασικές συσκευασίες και ξηλωμένα πατώματα, παράθυρα φτιαγμένα από πρώην πόρτες, φωτιστικά φτιαγμένα από πρώην τηλέφωνα, λίπασμα για το χωράφι στο χωριό φτιαγμένο από τη συσκευασία του φαγητού που έφαγες και άλλα πολλά είναι μόνο μερικά από τα παραδείγματα της κυκλικής οικονομίας, που έχουν γίνει πραγματικότητα.
Κυρίες και Κύριοι, παρακάτω μια σύντομη εισαγωγή στη λογική της Κυκλικής Οικονομίας:
Ωστόσο, εμείς οι άνθρωποι έχουμε υιοθετήσει μια πιο γραμμική προσέγγιση: Παίρνουμε υλικά, δημιουργούμε πράγματα και μετά τα πετάμε. Ένα νέο κινητό βγαίνει στην αγορά, επομένως πετάμε το παλιο. Το πλυντήριό μας χαλάει, επομένως αγοράζουμε ένα καινούριο. Κάθε φορά που το κάνουμε αυτό, καταναλώνουμε πρώτες ύλες από ένα καθορισμένο απόθεμα, το οποίο δεν αναπληρώνεται, και συχνά παράγουμε τοξικά απορρίματα. Είναι ευνόητο, ότι ένα τέτοιο σύστημα δεν μπορεί να δουλέψει μακροπρόθεσμα, επομένως η ερώτηση είναι: τι μπορεί να δουλέψει μακροπρόθεσμα;
Εάν αποδεχτούμε ότι το σύστημα της φύσης δουλεύει, μπορούμε να αλλάξουμε τον τρόπο σκέψης μας; Και να αρχίσουμε να λειτουργούμε στα πλαίσια μιας κυκλικής αντί μιας γραμμικής οικονομίας;
Ας ξεκινήσουμε με τον βιολογικό κύκλο: Πώς μπορούμε να μετατρέψουμε τα απορρίματά μας σε πρώτη ύλη, αντί απλώς να τα μειώσουμε; Αναθεωρώντας και ανασχεδιάζοντας προϊόντα και συστατικά στοιχεία, καθώς επίσης και τη συσκευασία τους, μπορούμε να δημιουργήσουμε κομποστοποιήσιμα υλικά, τα οποία εξυπηρετούν στην δημιουργία άλλων πραγμάτων. Όπως λένε και στις ταινίες: «Καμία πρώτη ύλη δε χάθηκε κατά τη δημιουργία αυτού του προϊόντος.»
Τι γίνεται όμως με τα πλυντήρια και τα κινητά τηλέφωνα, που ξέρουμε ότι δεν αποσυντίθενται και δε γίνεται να κομποστοποιηθούν και να επιστρέψουν πίσω στη φύση; Σε αυτές τις περιπτώσεις πρέπει να υιοθετήσουμε μια άλλη προσέγγιση, αυτή της επαναχρησιμοποίησης πολύτιμων μετάλλων, πολυμερών και κραμμάτων, έτσι ώστε να διατηρήσουν την ποιότητά τους και να συνεχίσουν να είναι χρήσιμα πέρα από την προβλεπόμενη διάρκεια του κύκλου ζωής κάθε μεμονωμένου προϊόντος. Πώς θα ήταν αν τα προϊόντα του σήμερα γίνονταν οι πρώτες ύλες του αύριο; Οικονομικά έχει περισσότερο νόημα. Αντί της λογικής του «πετάω και παίρνω άλλο» που έχουμε συνηθίσει, υιοθετούμε τη λογική του «επιστρέφω και ανανεώνω», όπου τα προϊόντα είναι σχεδιασμένα έτσι, ώστε να μπορούν να αποσυναρμολογηθούν και να ξαναδημιουργηθούν. Μία άλλη λύση μπορεί να είναι η αναθεώρηση της αξίας της ιδιοκτησίας. Πώς θα ήταν αν δεν αγοράζαμε την τεχνολογία που χρησιμοποιούμε; Αν απλά την δανειζόμασταν από τους κατασκευαστες;
Αν βάλουμε αυτά τα δύο κυκλικά συστήματα μαζί, θα μπορούσαμε να σχεδιάζουμε προϊόντα, τα οποία επιστρέφουν στους κατασκευαστές και τα τεχνητά συστατικά τους επαναχρησιμοποιούνται, ενώ τα βιολογικά συστατικά τους χρησιμοποιούνται στον αγροτικό τομέα. Αυτά τα νέα προϊόντα θα φτιάχνονται και θα μεταφέρονται χρησιμοποιώντας ανανεώσιμη ενέργεια. Έτσι θα έχουμε ένα μοντέλο που δημιουργεί μακροπρόθεσμη ευημερία.
Τα καλά νέα είναι ότι υπάρχουν ήδη εταιρίες εκεί εξώ που έχουν ξεκινήσει να υιοθετούν αυτόν τον τρόπο λειτουργίας. Ωστόσο η κυκλική οικονομία δεν αφορά έναν κατασκευαστή, ο οποίος θα αλλάξει ένα προϊόν. Αφορά όλες τις συνδεόμενες εταιρίες, οι οποίες αποτελούν την υποδομή της κοινωνίας μας και της οικονομίας μας. Αφορά την ενέργεια που χρησιμοποιούμε. Αφορά την αναθεώρηση του γενικότερου συστήματος μέσα στο οποίο ο καθένας από εμάς ζει και καταναλώνει.
Έχουμε μια καταπληκτική ευκαιρία να απελευθερώσουμε νέες προοπτικές και νέους ορίζοντες, αντί να παραμείνουμε παγιδευμένοι στα προβλήματα του παρόντος. Με δημιουργικότητα και καινοτομία, μπορούμε πραγματικά να αναθεωρήσουμε και να ανασχεδιάσουμε το μέλλον μας.
Για περισσότερα άρθα και υλικό σχετικό με την ιδιότητά σας, συνεχίστε να μας παρακολουθείτε ή επισκεφθείτε το σάιτ του Ellen MacArthur Foundation εδώ. Όσον αφορά στις επιχειρήσεις που υιοθετούν αυτό το μοντέλο θα συνεχίσουμε να σας ενημερώνουμε για να μπορείτε να τις αναγνωρίζετε και ει δυνατόν να τις επιβραβεύετε είτε ως συνεργάτες τους, είτε ως πελάτες τους, είτε ως μέλος τους.
